Pojęcie rodziny zastępczej, kto może zostać rodzicem zastępczym

     Od dnia 01 stycznia 2012 r. kwestie pieczy zastępczej nad dziećmi pozbawionymi opieki rodziców biologicznych reguluje ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz.U. z 2023 r. poz. 1426).

    Rodzina zastępcza jest jedną z form rodzinnej pieczy zastępczej nad dziećmi pozbawionymi częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej. O umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej decyduje sąd rodzinny. Aby stać się rodziną zastępczą, kandydaci są obowiązani posiadać świadectwo ukończenia szkolenia, zaświadczenie kwalifikacyjne potwierdzające posiadanie odpowiednich predyspozycji i motywacji do sprawowania pieczy zastępczej.

Wyróżnia się następujące typy rodzin zastępczych:

1. rodzina zastępcza spokrewniona - funkcję tę mogą pełnić osoby będące wstępnymi (babcia, dziadek) lub rodzeństwem dziecka.
2. rodzina zastępcza niezawodowa - funkcję rodziny zastępczej pełnią osoby niebędące wstępnymi lub rodzeństwem dziecka.
3. rodzina zastępcza zawodowa, w tym zawodowa pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego i zawodowa specjalistyczna (w rodzinie zastępczej zawodowej może przebywać łącznie nie więcej niż 3 dzieci, w szczególnych wypadkach np. w wypadku licznego rodzeństwa liczba dzieci umieszczonych w takiej rodzinie może być większa).

Jakie warunki należy spełnić, aby zostać rodziną zastępczą?

Pełnienie funkcji rodziny zastępczej może być powierzone osobom, które:

1. dają rękojmię należytego sprawowania pieczy zastępczej;
2. nie są i nie były pozbawione władzy rodzicielskiej oraz władza rodzicielska nie jest im ograniczona ani zawieszona;
3. wypełniają obowiązek alimentacyjny – w przypadku, gdy taki obowiązek w stosunku do nich wynika z tytułu egzekucyjnego;
4. nie są ograniczone w zdolności do czynności prawnych;
5. są zdolne do sprawowania właściwej opieki nad dzieckiem, co zostało potwierdzone zaświadczeniami o braku przeciwwskazań zdrowotnych do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, wystawionymi przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej;
6. przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
7. zapewniają odpowiednie warunki bytowe i mieszkaniowe umożliwiające dziecku zaspokojenie jego indywidualnych potrzeb, w tym: rozwoju emocjonalnego, fizycznego i społecznego, właściwej edukacji i rozwoju zainteresowań, wypoczynku i organizacji czasu wolnego;
8. nie były skazane prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe (dla udokumentowania wymagane jest zaświadczenie
   o niekaralności);
9. w przypadku rodziny zastępczej niezawodowej, co najmniej jedna osoba tworząca tę rodzinę musi posiadać stałe źródło dochodów (co należy udokumentować przedstawiając zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach);

Pomoc pieniężna dla rodzin zastępczych

Rodzinie zastępczej na każde umieszczone dziecko przysługuje świadczenie na pokrycie kosztów jego utrzymania, nie niższe niż kwota:.

- 899,00 zł miesięcznie – w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej spokrewnionej;

- 1361,00 zł miesięcznie – w przypadku dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej zawodowej lub rodzinie zastępczej niezawodowej;

       Rodzinie zastępczej na dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności przysługuje dodatek nie niższy niż kwota 274,00 zł miesięcznie na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania tego dziecka.

        Od 1 stycznia 2022r. zgodnie z wprowadzonymi zmianami dotyczącymi dodatku wychowawczego 500+ dla rodzin zastępczych oraz dyrektorów placówek opiekuńczo - wychowawczych zmieniły się zasady naboru wniosków o przyznanie ww. świadczenia.

    Według nowych zasad, wnioski o przyznanie świadczenia 500 + można składać do ZUS tylko drogą elektroniczną, a wypłata przyznanego świadczenia będzie odbywać się wyłącznie w formie bezgotówkowej, na wskazane konto bankowe.

     Od 1 lipca 2021r., zgodnie z wprowadzonymi zmianami do rządowego programu "Dobry start" zmieniły się zasady naboru wniosków o przyznanie świadczenia dobry start.

    Począwszy od roku szkolnego 2021/2022, świadczenie dobry start będzie przyznawał i wypłacał Zakład Ubezpieczeń Społecznych - w miejsce gminnych i powiatowych organów właściwych - zapewniając w pełni zautomatyzowany proces obsługi rządowego programu "Dobry start".

Według nowych zasad, wnioski o świadczenie dobry start można składać do ZUS tylko drogą elektroniczną, a wypłata przyznanego świadczenia będzie odbywać się wyłącznie w formie bezgotówkowej, na wskazane konto bankowe.